1. Heim
  2. Kunning
  3. P-pillar

P pillar

P-pillar verða brúktir til gitnaðarfyribyrging. Í onkrun førum verða teir eisini nýttir at stýra óregluligari bløðing, pínu í samband við bløðing, ringa húð o.a.
Um tú ynskir p-pillar, so skal tú hava eina tíð í viðtaluni. Sjálv viðtalan verður hjá einum sjúkrarøktarfrøðingi í samráð við lækna. 
Í viðtaluni verður
  • Práta um fyrimunir og vansar við p-pillum, evt. práta um aðra fyribyrging
  • Mett um vandan fyri hjáárinum
  • Mált blóðtrýst, hædd og vekt
  • Práta um tørvin at kanna fyri kynssjúkur

Eftir mann fær p-pillar fyrstu ferð, so skal mann til kontrol eftir 3 mánaðir.

Um mann trívist væl við p-pillum og allar kanningar eru normalar, so skal man ganga til kontrol 1 ferð um árið. 

Kunning um blóðpropp og gitnaðarfyribyrging

Nýtsla av samansettari hormonellari gitnaðarfyribyrging (p-bollar, p-plástur ella vaginalringur, sum innihalda bæði østrogen og gestagen) gevur eina hægri váða fyri at fáa blóðpropp.

Sum heild er vandin sera lágur, men blóðproppar kunna verða álvarsligir og í fáum førum deyðiligir.

Tað er týdningarmikið, at tú, sum p-bolla brúkari, kennir vandarnar og veit hvørji tekinini kunna verða.

 

Vandin at fáa blóðpropp er størst:

  • Tað fyrsta árið tú tekur samansetta hormonella gitnaðarfyribyrging (eisini um tú byrjar aftur eftir ein steðg uppá 4 vikur ella meira)
  • Um tú sera yvirvektig
  • Um tú ert eldri enn 35 ár
  • Um onkur í nærmastu familju hevur havt ein blóðprpp á ungum árum (t.d. undir 50 ár)
  • Um tú hevur átt eitt barn innan fyri 2 vikur
  • Um tú roykir


Vandin er enn hægri, um tú hevur fleiri av omanfyristandandi risikofaktorum.

  

Tú kann ikki brúka samansetta hormonella gitnaðarfyribyrging um:

  • Fyrr hevur havt blóðpropp (í beini, hjarta ella heila)
  • Hevur í at bregða at fáa blóðpropp (genetiskt disponerað)
  • Hevur eina sjúku, sum ger at tú fær lættari blóðpropp (t.d. sukursjúka, sera høgt blóðtrýst, høgt feitt í blóðinum, onkur sløg av migrenu)

 

Far til lækna um upplivir:

  • Kraftiga pínu í øðrum beininum ella tað hovnar
  • Knappliga óforklárliga andaneyð ella skjótan andadrátt
  • Kraftiga bringupínu, kanska við útstráling
  • Viknan ella lammilsi í andliti, armi ella beini

 

Ver serliga uppmerksom um tú:

  • Júst er skurðviðgjørd
  • Hevur verið seingjarliggjandi/sitandi í longri tíð (t.d. vegna sjúku)
  • Hevur flogið

 

Minst til at siga við læknan, sjúkrasystir ella skurðlækna, at tú tekur samansetta hormonella gitnaðarfyribyrging.

    Hent at vita

    Meira innan hetta evni

    img

    Gitnaðarfyribyrging

    img

    Skiftisár

    img

    Lichen sclerosus

    img

    Screening fyri lívmóðurhálskrabba

    img

    Bløðrubruni

    img

    Barnakonukanningar

    img

    Screening fyri bróstkrabba