Beinbroyskni / osteoporosa

Beinagrindin endurnýggjar seg 10. hvørt ár. Uppbyggjandi og niðurbrótandi kyknur virka í javnvág. Tann javnvágin flytir seg móti niðurbróting við aldrinum.  Kemur styrkin í beinagrindini undir eitt vist, so kallar man tað beinbroyskni.

Mann merkir ikki, um man hevur beinbroyskni, tað er symptomfrítt. Vandi er tó fyri at fáa brot á beinagrindina, serliga brot á lærbeinshálsin ella samanfall í rygginum.

Mann kann tálma gongdini við at beinagrindin viknar  við nøkrum tiltøkum:

• Tær uppbyggjandi kyknurnar skula hava kálk fyri at virka. Tað verður viðmælt, at mann fær ískoyti av kálki og vitamin D hvønn dag. 
  • 20 µg av D-vitamin dagliga
  • 1000-1200 mg av kálk dagliga
    • Mjólk 120 mg pr 100 g
    • Ostur 700 mg pr 100 g
• Tær uppbyggjandi kyknurnar verða stimbraðar av at venja, serliga venjing við stoyti, so sum at ganga, renna og styrkivenjing.
  • Ven regluliga
• Tær uppbyggjandi kyknurnar verða tálmaðar av nikotini
  • Legg av at roykja
• Tær niðurbrótandi kyknurnar verða stimbraðar av alkoholi
  • Drekk alkohol við máta

Hvør skal kannast fyri beinbroyskni?

Fólk, sum hava ein ella fleiri risikofaktorar fyri beinbroyskni, verða ávíst til eina kálkskanning, har man metir um styrkina á beinagrindini. Tað kunna verða risikofaktorar sum:

• Kvinnur sum eru farnar tíðliga í yvirgangsaldurin
• Fólk íð hava havt eitt beinbrot av einari ósannlíkari orsøk
• Fólk, sum hava arvalag til beinbroyskni
• Fólk íð hava roykt nógv
• Og aðrir risikofaktorar

Hvussu gera vit í viðtaluni?

Um tú ivast í ella heldur tú átti at verða kannað/ur fyri beinbroyskni, so bið um eina viðtalutíð. So verður gjørd ein meting av júst tínum vanda og møguliga bíløgd ein kálkskanning. Víðari mannagongd er tengd at um tú fært staðfest beinbroyskni ella ikki. Um viðgerð verður sett í verk, so skal man ganga til árskontrol. Til árligt eftirlit fylgir mann við, um viðgerðin hevur ta ætlaðu ávirkanina, og um tað eru hjáárin.

Viðgerð

Beinbroyskni kann viðgerast við at taka heilivág. Hann skal takast eina ferð um vikuna og er heilivágur sum tálma,r niðurbrótandi kyknunum, so javnvágin flytir seg til viðlíkahald og í onkrun føri uppbygging av beinagrindsstyrkini aftur. 

Tað er týðningarmikið at man eisini tekur kálk, annars virkar viðgerðin ikki nøktandi. 

Hent at vita

• Dagf. | 19.08.2019
• Evni | Kroniskar sjúkur